Taşıma ve Teslim Biçimleri

1. İşyerinde Teslim ( EXW (Ex Works, Ex Warehouse) )

Satıcının tek yükümlülüğü, malları kendi işletmesinde ( Fabrikada, deposunda vb. ) alıcının emrine hazır bulundurmaktır. Alıcı bu noktadan itibaren, varış yerine kadar malların taşınmasıyla ilgili bütün giderleri ve rizikoları üstlenmek zorundadır.

2. Taşıcıya Teslim ( FRC ( Free Carrier) )

Bu teslim şeklinde özellikler Treyler ve Feribotlarda uygulanan Konteyner taşımacılığı gibi Kombine taşımacılık ihtiyaçlarının karşılanması öngörülmüştür. FOB teslim ilkelerine dayanmaktadır. Satıcının yükümlülüğü, malı belirlenen yerde taşıyıcıya teslim etmekle sona erer. Malların gümrük çıkış işlemleri tamamlanmış olarak alıcı tarafından belirtilen yerde taşıyıcıya teslim edilmesi ile birlikte, satıcının mal ve teslim yükümlülüğünün de yerine getirilmiş olması anlamına gelir. Eğer alıcı tarafına belirli bir nokta belirtilmemişse, satıcı bu durumda daha önce belirlenmiş bir alan veya yerde malları taşıyıcıya devredeceği noktayı kendisi seçebilir. Yükleme giderleri dahil bütün giderler, kayıp ve hasar rizikosu satıcıdan alıcıya devredilmiş olur. Bu terim Kara, Demir, Hava yolu taşımacılığı ile multi modal taşımacılıkta kullanılır.

3. Taşıma Ücreti Ödenmiş olarak Teslim ( CPT ( Cost Paid for Transport) )

Bu terim malların belirlenen varış yerine taşınmasında navlunun satıcı tarafından ödendiğini belirtir. Malların taşıyıcıya aktarılmasından sonra mallarla ilgili kayıp ve hasar riski ayrıca bu teslim işleminden sonra gelebilecek bütün masraflar satıcıdan alıcının üzerine geçer. Eğer malların belirlenen varış yerine ulaştırılması için birbiri ardına taşıyıcılar kullanılıyorsa bunlardan ilk taşıyıcıya aktarılması ile birlikte risk de devredilmiş olur. Gümrük Çıkış işlemleri ve masraflar satıcı tarafından karşılanır.

4. Taşıma ve Sigorta Bedeli Ödenmiş Olarak Teslim ( CIP (Carriage and Insurance Paid To) )

Bu terim, satıcının CPT terimi ile aynı yükümlülüğü taşıdığı, bunlara ek olarak taşınma sırasındaki kayıp ve hasar riskine karşı sigorta yükümlülüğünü de içerir. Gümrük çıkış işlemleri satıcı tarafından yapılır. CIF terimi, deniz yolu ile taşınacak mallar için kullanıldığı halde, CIP terimi taşıma aracının çeşidine bakılmaksızın ve özellikle birden fazla taşıma aracı çeşidinin yer alacağı kombine taşımalarda kullanılır.

5. Sınırda Teslim ( DAF (Delivered at Frontier) )

Bu terim gümrük çıkış işlemleri tamamlanmış olarak sınırda gümrükten önce belirlenen alanda alıcının emrine malların hazır bulundurulmasını kapsamaktadır. Sınır satıcının ülke sınırı olabileceği bigi alıcının yada herhangi bir üçüncü ülkenin sınırı olabilir. Sınıra kadar masraflar ve rizikolar ihracatçıya sınırdan sonra ise ithalatçıya aittir.Özellikle, mallar demiryolu veya karayolu ile gönderildiği zaman kullanılan bu terimin her türlü taşıma şekli içinde kullanılması mümkündür.

6. Gümrük Resmi Ödenmeksizin Teslim ( DDU (Delivered Duty Unpaid) )

Bu terim, malların ithalatçı ülkede belirtilen yerde hazır bulundurulmasıyla satıcının, teslim yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması anlamına gelir. Satıcı, malların bu noktaya getirilmesiyle ilgili olan (İthalattan alınan resim, vergi ve diğer paylar hariç) bütün risk ve masraflarla birlikte, gümrük giriş formalitelerinden doğan masrafları da karşılamak zorundadır. Malların gümrük girişini zamanında yapılmamasından doğan ek masraf ve riskler ise alıcıya aittir. Eğer taraflar, gümrük işlemlerini satıcının tamamlamasını ve bundan doğacak risk ve masrafları da bu tarafın üstlenmesini istiyorlarsa, bu anlamda ekler yapılarak vu durum açıklığa kavuşturulmalıdır. Eğer taraflar, ithal işlemlerinde yapılan bazı ödemelerin ( Örneğin Katma Değer Vergisi (VAT yani KDV) ) de satıcı tarafından yapılmasını isterlerse, bu istek konuya açıklık getirecek şu ek sözlerle sağlanabilir : "Gümrük Resmi Ödenmeksizin Teslim, VAT (KDV) ödenmek üzere (varış yeri...olarak belirtilmek suretiyle)". Bu terim taşıma biçimi ne olursa olsun kullanılabilir.

7. Gümrük Resmi Ödenmiş Teslim ( DDP (Delivered Duty Paid) )

Bu terim, malların ithalatçı ülkede belirlenen yerde hazır bulundurulmasıyla, satıcının teslim teslim yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması anlamına gelir. Satıcı, malların bu noktaya getirilmesiyle ilgili olan İthalattan alınan resim, vergi ve diğer paylar dahil bütün risk ve ve masraflarla birlikte, gümrük giriş formalitelerinden doğan masrafları da karşılamak zorundadır. EXW terimi satıcı açısından asgari yükümlülük ifade ederken, DDP terimi tersine azami yükümlülüğü içerir. Eğer taraflar, ithal işlemlerinde yapılan bazı ödemelerin ( Örneğin Katma Değer Vergisi (VAT yani KDV) ) satıcının yükümlülükleri arasından tarafından çıkarılmasını isterlerse, bu istek konuya açıklık getirecek şu ek sözlerle sağlanabilir : "Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim, VAT (KDV) hariç (varış yeri...olarak belirtilmek suretiyle)". Bu terim taşıma biçimi ne olursa olsun kullanılabilir.

8. Geminin Bordasında Teslim ( FAS (Free Alongside Ship) )

Bu teslim şekli belirlenen yükleme limanında malların gemi doğrultusunda (Geminin yanında) rıhtım veya mavunaya konulması ile teslim yükümlülüğü yerine getirilmiş olur.Bu andan itibaren mallara ilişkin herhangi bir kayıp yada hasar alıcıya aittir. Bu teslim şeklinde yükleme giderleri, varsa ihracat vergi ve harçları alıcıya aittir. FAS terimi, malların ihraç işlemlerini alıcı tarafından tamamlanmasını öngörür. Ayrıca bu terim Deniz ve Nehir taşımacılığındada kullanılır.

9. Güvertede Teslim ( FOB (Free on Board) )

Bu terim malların belirtilen yükleme limanında gemi bordasına aktarılması ile (küpeştesine geçmesiyle) satıcının telim yükümlülüğünün yerine getirildiği anlamına gelir. Bu andan itibaren mallara ilişkin herhangi bir kayıp, hasar veya riskler alıcıya aittir. Bu terimde malların ihraç işlemlerinin satıcı tarafından yapılmasını öngörür (liman ve yükleme masrafları dahil). Bu terim ysalnızca deniz yada nehir taşımacılığında kullanılabilir.

10. Mal Bedeli ve Navlun ( CF (Cost and Freight) )

Bu terim malların belirtilen varış yerine kadar taşınması için gerekli olan masrafları ve navlun bedelini satıcının ödemesi anlamına gelir. Ancak mallara ilişkin kayıp ve hasar riski ile birlikte, malların gemi bordasına aktarılmasından itibaren meydana gelebilecek olaylardan kaynaklanan bütün ek masraflar, mal yükleme limanından gemi bordasına geçtiği andan itibaren satıcıdan alıcıya devrolunur. Burada ihraç işlemleri ve masrafları satıcı tarafından karşılanır.

11. Mal Bedeli, Navlun ve Sigorta ( CIF (Cost, Insurance and Freight) )

Bu terimde, satıcı CF teriminde olan yükümlülükleri aynen üstlenmekte bunlara ek olarak da taşıma sırasında malların kayıp ve hasar riskine karşı sigorta yapma yükümlülüğünü de almaktadır. Malların ihraç işlemleri ve masrafları satıcı tarafından karşılanır.Ancak, kayıp ve hasar rizikosu ile giderlerde meydana gelebilecek artışı, yükleme limanında malların gemi küpeştesine geçmesi anından itibaren satıcıdan alıcıya geçmiş olur.

12. Gemide Teslim ( EXS (Ex Ship) )

Bu terim gümrük işlemleri yapılmamış olarak malların belirtilen varış limanında gemi bordasında alıcı emrine sunulmasını kapsamaktadır. Bu noktada satıcı teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Bu noktadan sonra belirtilen varış limanına getirilmesi indirilmesi ile ilgili her türlü risk ve masraflar alıcı tarafından karşılanacaktır.

13. Rıhtımda Teslim ( EXQ (Ex Quay) )

Bu terim satıcının yükümlülüğünün malları belirlenen varış limanındaki rıhtımda gümrük giriş işlemleri tamamlanmış olarak alıcıya sunmasıyla sona ermesi anlamına gelir. Malların alıcıya tesliminden önceki resim ve diğer ödemeler de dahil olmak üzere bütün bu aşamaya kadar olan risk ve masraflar satıcıya aittir.